TERZİBABA CAMİSİ - ERZİNCAN'IN MODERN YAPISI

TERZİBABA CAMİSİ - ERZİNCAN

Terzibaba Camisi - Erzincan 2011
Mimarı : Danyal Tevfik Çiper
Yapım Yılı : 2002

    Terzibaba Camisi Türkiyenin bir kubbe altında en çok insan bulundurabilen camisidir. Toplam kapasitesi 7000 kişidir. Bir kubbe altında tam 4000 kişi ibadet edebilir. Terzibaba Camiisinde halılar mavi zemin üzerine sarı noktalardan yapılmış yani gök yüzünü andırması için ve camlar tam karşıdaki heybetli dağları görebilecek şekilde konumlandırılmıştır.
    Camii ile ilgili fotoğraflar oğlumun askerlik görevi nedeniyle 2011 yılında Erzincan'da bulunduğu dönem içinde Erzincan'a yaptığım bir ziyarette çekilmiştir.(15 Ekim 2011)

    Caminin mimarı Danyal Tevfik Çiper'dir (1932 - 2008). Yapı bünyesinde büyük bir otopark, iş merkezi ve sosyal tesisler vardır. Mali sıkıntılar nedeniyle yapımı 12 yıl sürmüştür. 2002 yılın ramazanında resmi açılışı yapılmadan ibadete açılmıştır. Modern ve klasik tarzların karışımı bir tasarımı vardır. İlk başlarda çoğu modern mimarili cami gibi tepki çekse de şu an Erzincan halkı tarafından çok sevilen ve benimsenmiş bir camidir. Mimar Tevfik Çiper aynı zamanda Erzincanda İş Merkezi ve Otobüs Terminalini de projelendirmiştir.

    TBMMO Mimarlar Odası internet sitesinden alıntıladığım Y.Mühendis-Mimar Tevfik Çiper'in 25 Ekim 2008 tarihinde kaybı vesilesi ile yayınlanmış bir söyleşi. 

......
     1992 de Erzincan’da Terzibaba Camii ve Külliyesi'ni çizdim. Bu modern cami, o yılın Belediye Başkanı Sayın Talip Kaban ve Müftü Sayın Fikret Karaman’ın aydın kişilikleri sayesinde yapılabilmişlerdir. İnşaat ancak bitme aşamasına gelmiştir.1993’te Erzincan İş Merkezi'ni projelendirdim. 1994’te Alanya’da Orita Oteli ve Has Yapı için “Kurşunlu Evleri”ni 1997’de ve Beş Bursa Villası'nı 1998’de yaptım.
......
MC- Camilere geri dönersek, Erzincan’da yaptığınız hoş bir cami var, biraz bu yapıdan söz eder misiniz?
DÇ- Fevkalade beyefendi bir belediye reisi ve müftü vardı. Modern bir cami yapacağız diye zevklendiler, düşünebiliyor musunuz. Müftü çok kez Suudi Arabistan’a gitmiş gelmiş. Suudi Arabistan’da çok fazla modern cami var, İngilizler ve Amerikalılar yapmışlar. Belediye reisi de çok kültürlü, olgun bir arkadaşımızdı. Camiyi yaptık ama toplama parayla zor yürüyor tabii; yani bağış yapılacak da... Şu anda inşaat bitmek üzere, yani hemen hemen toplandı. Yalnız paramız yetişmediği için çatısını bitiremedik.
HÖ- Kubbesi camdan mı, ya da şeffaf mı?
DÇ- Şeffaf bir kubbe. Depremi bilsen, betonarme kubbe yapmazsın. Yukarıda o boyutta bir kütle sallanınca, düşünebiliyor musunuz, götürür getirir binayı. Hafif olmalı ki, binayı etkilemesin. Çelik kullandık kubbede; çok hafif ve yapımı fevkalade kolay. Yalnız kubbede tasarladığımız o altıgenleri yapamadık, çünkü altıgenler dışarıda çelikten yapılacaktı, getirip yan yana dizilecekti. Altıgen tam bölünemediği için sorunlar çıktı. Tasarlarken bu altıgenlerin aralıklarını da boş bıraktık, aralarından da su aksın diye, bunlar bakır kaplı olacaktı. Aşağı doğru geldikçe o aralıklar büyüyordu; daha iyi, sular da aşağıda toplanıp daha çoğalacak zaten. Ama toplama parayla olmadı. Üstünü ancak polikarbon levhalarla kapatabildik. Kubbenin çapı da 50 metre, bayağı da büyük. İçerisi de çok sıcak oluyor tabii, bunun için çift cidarlı yaptık kubbeyi. Bir de şemsiyeler yaptık güneşten korunum için, daha onları yapamadılar. Güney tarafında şemsiyeler, havada böyle şemsiyeler asılı olacak. Bu çift cidar arasından da sıcak hava dışarı çıkıyor. Çift gövde ya oradan çıkıp oraya gidiyor, oradan da dışarı çıkıyor, dışarı atıyorsunuz.
HÖ- İnşaatlarınızı denetliyor musunuz?
DÇ- Kimse para vermiyor ama biz yine bedava da olsa denetliyoruz. Kendi binamı kurtarmaya çalışıyorum. Pek kontrollük ücreti veren olmuyor, herhalde görevim diye biliyorlar. Görevim ama karşılanması lazım.
MC- Erzincan’da sanırım iki yapı daha gerçekleştirdiniz. Belediye İş Merkezi ile Erzincan Terminali’ni.
DÇ- Belediye İş Merkezi'ni bitirdik.


 TERZİBABA KİMDİR ?
     Terzibaba Hazretleri”nin asıl adı, Muhammed Vehbi”dir.Babasının adı Fazılzade Abdurrahman”dır. Mesleği terzilik olduğu için halk arasında “Terzibaba” ya da “Hayyat Vehbi” olarak şöhret bulmuştur . Üç kardeş oldukları rivayet edilmektedir.Kardeşlerinden birinin adı Fazıl Abdulkerim Feyzi Efendi”dir.Feyzi Efendi hem hafız hem de yazı öğretmenidir.Diğer kardeşi Antakya”ya gittiği daha sonra Refahiye”nin Melikşerif köyüne dönerek orada ikamet ettiği belirtilmektedir.Terzibaba”nın erkek çocuğu olmadığı için soyu kızları ile devam temiştir.Terzibaba”nın doğum tarihi konusunda kesin bir tarih bulunmamakla birlikte 1778 yılında dünyaya geldiği ve 1848 yılında vefat ettiği rivayet edilmektedir.
     Terzibaba Erzincan asıllı olup hane-i şerifleri eski Erzincan”da Camii Kebir ile Kurşunlu Camii Şerifleri arasında Benderli Mahallesindedir.Terzi dükkanı ise Kasaplar Çarşısı”nda idi.Bu dükkan daha sonra camiye çevrilmiştir.Yine Terzibaba”nın Erzincan”ın batısındaki Sarıgöl Köyü”nde bir bahçesi ve birkaç tarlası olduğu bilinmektedir.
    Anadolu”da yetişmiş pek çok mutasavvıf gibi Terzibaba”nın da medrese eğitimi görmediği kabul edilir.Çocukluğu tekke ve tasavvufa intisap edip kamil bir mürşid değilken bile etrafındakilerin dikkatini çekmiş Kadiri Tarikatı üzerine zikir etme izni almış , 40 yışanı kadar Kadiri Tarikatı”na hizmet etmiştir.Bundan sonra da Nakşibendi Tarikatı”na intisap etmiştir.Mevlana Halid”i Bağdadi”nin halifesi olarak Erzincan”da irşad vazifesini sürdürmüştür.Birçok insanın Tasavvufa girmesine vesile olmuş , birçok mürit ve halife yetiştirmiştir.

ERZİNCAN'DAN BUĞDAY PAZARI MEVKİİ

.